Raad van State adviseert over 'enkele-feit-constructie'

10 juni 2009

Is het mogelijk de beruchte enkelefeitconstructie te vervangen door een helderder formulering? Zeker, stelt de Raad van State. Hij doet het kabinet een concreet voorstel waarbij de vrijheid van onderwijs gewaarborgd blijft.

In artikel 5 van de Algemene wet gelijke behandeling lid 2, onderdeel c staat dat een instelling van bijzonder onderwijs eisen mag stellen „over de vervulling van een functie, die, gelet op het doel van de instelling, nodig zijn voor de verwezenlijking van haar grondslag, waarbij deze eisen niet mogen leiden tot onderscheid op grond van het enkele feit van politieke gezindheid, ras, geslacht, nationaliteit, hetero- of homoseksuele gerichtheid of burgerlijke staat.”

De maatschappelijke en politieke discussie richtte zich de achterliggende jaren steeds op de vraag wat het nu betekent dat christelijke scholen homoseksueel levende docenten niet mogen weren op grond van het enkele feit van hun homoseksuele gerichtheid, maar alleen als er „bijkomende omstandigheden” zijn. Die bijkomende omstandigheden zijn nooit helder gedefinieerd.

In zijn advies aan het kabinet stelt de Raad van State een tweetal alternatieven voor. Die verschillen alleen wetstechnisch, niet inhoudelijk van elkaar. Een van de alternatieven luidt dat scholen niet discrimineren wanneer ze aan personeel eisen stellen die „vanwege de aard van de (…) specifieke beroepsactiviteiten of de context waarin deze worden uitgeoefend een wezenlijk, legitiem en gerechtvaardigd beroepsvereiste vormen, gezien de grondslag van de instelling en de houding van goede trouw en loyaliteit die nodig zijn voor de verwezenlijking daarvan.”

Bijbelgetrouwe scholen ervaren dit alternatief als een verbetering, zo blijkt uit reacties, omdat hierin duidelijker wordt geformuleerd dat zij mensen met een homoseksuele leefwijze mogen weren van hun school, mits zij hard kunnen maken dat die leefwijze strijdt met de grondslag van de school en de verwezenlijking van die grondslag in de weg staat. Met de alternatieve formulering door de Raad van State is tevens aangegeven dat gedrag van docenten buiten de schooltijden en buiten het schoolgebouw door de directie van de school meegewogen mag worden bij de vraag of deze docent past bij de school in kwestie.

Het advies van de Raad van State, gedagtekend 18 mei 2009, geeft antwoord op de door het kabinet gestelde vraag of het mogelijk is artikel 5 AWGB zodanig aan te passen dat de enkelefeitconstructie wordt geschrapt en dit artikel beter aansluit bij de Europese richtlijn 2000/78/EG. De Europese Commissie stelde Nederland begin 2008 kritische vragen over onder meer de enkelefeitconstructie.

Zie ook:

> Terug naar het nieuwsoverzicht <